Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan 2022 mahsulü fındık ürünü destekleme alım fiyatını 30.07.2022 tarihinde Ordu’da yaptığı mitingle açıklamıştı…
% 50 randımanlı 1 kg kabuklu fındık, alan bazlı ödeme, mazot ve gübre destekleriyle birlikte 54 TL!
Tabi bu fiyat TMO ( Toprak Mahsülleri Ofisi) nin alım fiyatı, serbest piyasadaki alım fiyatlarının ne olacağı ise merak konusu.
Açıklanan fiyat kimi kesimlerce beğenilmeyip eleştirilirken, bazı kesimler tarafından ise memnunlukla karşılandı. Bizde siz okurlarımız için fındık konusunu araştırarak işin uzmanları ile görüş alış verişinde bulunarak bilgileri harmanlayıp yazı haline getirdik ve sizlerle paylaşmayı uygun gördük
1- Açıklanan fiyatın piyasa gerçekleriyle matematiksel bir ilintisi olduğu nettir. Peki nedir bunlar birde matematiksel tarafından bakalım;
24.07.2022 tarihi itibariyle;
Fındık ihracat miktarı: 317.726 Ton/İç
Gelir: 1.869.990.250 Dolar
1 kg iç fındık satış fiyatı;
1.869.990.250: 317.726.000=5,88 Dolar
Kabuklu karşılığı ;
5,88:2= 2,94 Dolar
1$= 18 TL ise 2,94$X 18TL= 52,92 TL
İhracatçı 1 kg kabuklu fındığı 52,92 TL’ye satabilmektedir.
Şu hâlde serbest piyasada fındık fiyatının bu seviyelerin altında teşekkül etmesi lazım ki; ürüne katma değer kazandıran nihai satıcı kazanabilsin.
Serbest piyasa “kâr maksimizasyonu” ile hareket etmek zorundadır. Aksi hâlde piyasa yapısı bozulur ve makroekonomik sorunlar tetiklenir. Serbest piyasada şartlarından duygusal çıkışlar beklenmelidir. Şartlar ne olursa olsun “kâr etmek saiki” serbest piyasanın karakteri olmak zorundadır.
2- Serbest piyasa realitesi her kesiminin refahını tesis edemez; böyle bir kaide de yoktur. Keza kapitalizmin altın kuralıdır; büyük balık küçük balığı yer… İşte bu realite “sosyal devlet” olgusunu öne çıkartır. Serbest piyasa realitesinin mağdur ettiği kesimlerin bu mağduriyeti, sosyal devlet olgusu enstrümanlarıyla ikame edilir ve eksik parçalar böylece yerini bulur.
3- 2022 mahsulü fındık ürünü için ilan edilen 54 TL destekleme alımı fiyatı piyasa realitesine uygun olup enflasyonist ortamda üreticilerin refahı açısından yetersiz kalmış olabilir. Bu noktada doğru ve akılcı talep sosyal devlet olgusu enstrümanlarının hayata geçirilmesidir. Bu enstrümanlarda sınır ve şekil kısıtı yoktur.